FOSFORİK ASİT
GENEL
BİLGİLER
Kimyasal
Adı Phosphoric Acid
Kimyasal
Formülü H3PO4
Molekül
Ağırlığı 97,994 g/mol
CAS
Numarası 7664-38-2
Erime
Noktası 40–42,4 °C
Kaynama
Noktası 158 °C
Yoğunluk 1,6845 g/cm3
DİĞER
İSİMLERİ
• 7664-38-2
• ORTOFOSFORİK ASİT
• O-Fosforik asit
• Sonak
• Phosphoric acid
• fosforik (V) 'asit
• E338
NASIL
ÜRETİLİR
Fosforik
asit ilk olarak 1694 yılında Robert Boyle tarafından fosfor pentoksiti suda
çözerek hazırlandı. Fosforik asit (H3PO4) yaş işlem, ısıl
işlem ve kuru fırın işlemi olarak üç ana ticari yöntemle üretilebilir. Yaş
işlem en yaygın yoldur ve asit fosfatlı gübre üretiminde (diamonyum fosfat – DAP, monoamonyum fosfat – MAP, triple süperfosfat – TSP) kullanılabilir. Isıl
işlem fosforik asit çok daha yüksek bir saflığa sahiptir ve yüksek dereceli
kimyasalların, ilaçların, deterjanların, gıda ürünlerinin ve diğer gübre
olmayan ürünlerin imalatında kullanılır. Kuru fırın işlemi maliyet tasarrufu
nedeniyle kullanılması planlanan işlemdir. Ham asit fosfat kayadan
hazırlanırken, daha yüksek saflıkta asit beyaz fosfordan yapılır. Fosfor, ilk
olarak kimyasal bir üretim süreciyle fosfor pentoksite dönüştürülür. Daha sonra
fosforik asit haline gelmesi için tekrar işlenir.
FİZİKSEL
VE KİMYASAL ÖZELLİKLERİ
• Fosforik asit, renksiz, kokusuz fosfor
içeren inorganik bir asittir.
• Sıvı formda genellikle % 85 sulu
çözeltidir.
• Kimyasal formülü H₃PO₄
• Molekül ağırlığı 97.99 g/mol
• Yoğunluğu (20 °C) yaklaşık 1.88 g/cm³
(85%’lik çözeltide 1.685 g/cm³)
• Erime noktası yaklaşık 42.35 °C
• Kaynama noktası 158 °C (parçalanmaya
başlar, saf halde)
• Suda çok iyi çözünür; ayrıca etanol ve
gliserinde çözünür.
• Kuvvetli asidik ve hafif ekşi bir tada
sahiptir.
• Higroskopiktir, nem çeker.
• Orta kuvvetli, triprotik asittir, suda
iyonlaşarak 3 proton verebilir.
H₃PO₄
⇌ H⁺ +
H₂PO₄⁻ ⇌ H⁺ +
HPO₄²⁻ ⇌ H⁺ + PO₄³⁻
• Bazlarla nötralizasyon reaksiyonuna
girerek fosfat tuzlarını (ör. Na₃PO₄, Ca₃(PO₄)₂) oluşturur.
• Yüksek sıcaklıklarda su kaybederek
piroforik asit (H₄P₂O₇) ve daha ileri polifosforik asitlere dönüşebilir.
• Oksitleyici değildir, kararlı bir
yapısı vardır.
• Bazı metallere (özellikle reaktif
metallere) karşı aşındırıcıdır.
• Esterleşme reaksiyonlarında fosfat
esterleri (ör. DNA’da bulunan fosfodiester bağları) oluşturabilir.
KULLANIM
ALANLARI
• Gıdaya uygun fosforik asit (gıda katkı
maddesi E338), çeşitli kolalar ve reçeller gibi yiyecek ve içecekleri
asitlendirmek için kullanılır ve keskin veya ekşi bir tat sağlar.
• Şekerleme ve marmelat gibi işlenmiş
gıdalarda lezzet arttırıcı olarak kullanılır.
• Gıdalarda bakteri üremesini sınırlamak
için katkı maddesi olarak kullanılır.
• Fosforik asit, diş hekimliği ve
ortodonti alanında aşındırma çözümü olarak, dişlerin dental alet veya
dolguların yerleştirileceği yüzeyleri temizlemek ve pürüzlendirmek için
kullanılır.
• Fosfatlı gübrelerin (ör. diamonyum fosfat – DAP, monoamonyum fosfat – MAP, triple süperfosfat – TSP) üretiminde
kullanılan temel hammaddedir.
• Endüstriyel alanda ağırlıklı olarak
fosfatlı gübrelerin üretiminde kullanılmaktadır.
• Diş simanlarında, albümin türevlerinin
hazırlanmasında kullanılmaktadır.
• Alkolsüz içeceklere keskin bir tat
verir ve şekerli bir çözelti içinde kolayca çoğalabilen küf ve bakterilerin
büyümesini engeller.
• Soda asitliğinin çoğu fosforik asitten
gelir.
• Aynı zamanda bir elektrolit, aşındırma
maddesi, pas giderme maddesi, pH değiştirici, ev temizlik maddesi, dispersiyon
maddesi ve sanitasyon maddesi olarak yaygın olarak kullanılmaktadır.
• Fosfat dönüşümlü kaplama veya
pasifleştirme ile pas önleyici işlemde kullanılmaktadır.
• Naylon ve benzin yapımında bir
katalizör olarak kullanılmaktadır.
• Yanmaz ahşap ve kumaşlarda, litografik
gravürde, tekstil boyamada, hidrojen peroksitin saflaştırılmasında ve bir
laboratuvar reaktifi olarak kullanılmaktadır.
• Metaller için bir temizleyici olarak
fosforik asit, çelik, alüminyum veya çinko üzerinde boyanın yapışmasına
yardımcı olan hafif bir aşındırma oluşturur.
• Kozmetik ve cilt bakım ürünlerinde pH
ayarlayıcı olarak kullanılmaktadır.
• Hayvan yemlerinde fosfor kaynağı
olarak fosfat tuzları üretiminde kullanılır.
• Bitki besin çözeltilerinde asitlik
düzenleyici olarak kullanılır.
• Demir-çelik sanayisinde pas
temizleyici ve yüzey fosfatlama ajanı olarak kullanılır.
• Su yumuşatıcı ve kireç çözücü
formülasyonlarda bulunur.
• Fosfatlı cam ve ısıya dayanıklı
malzeme üretiminde kullanılır.
• Su arıtmada kireç ve tortu kontrolü
için kullanılır.
• Fosfat esaslı polimer katkılarında
alev geciktirici olarak kullanılır.
DEPOLAMA
Fosforik
asit, hava geçirmez bir kapta, serin ve kuru bir yerde saklanmalıdır. Saklanma
sırasında paslanmaz çelik kaplar kullanılmalıdır.
FOSFORİK
ASİT SATIŞI
ASR
Kimya olarak, İstanbul, İzmir, Bursa, Ankara, Kocaeli, Adapazarı, Sakarya,
Tekirdağ, Edirne, Çanakkale, Muğla, Gaziantep, Kahramanmaraş, Adana, Mersin,
Hatay, Konya, Kütahya, Kayseri, Samsun, Trabzon, Eskişehir, Yalova ve Rize gibi
Türkiye’nin doğudan batıya, kuzeyden güneye her iline fosforik asit toptan
satışını yapmaktayız.
Fosforik
asit nedir, fosforik asit nereden alınır, fosforik asit nerede satılır,
fosforik asit fiyatı, fosforik asit toptan fiyatı, fosforik asit satışı,
fosforik asit toptan satışı, fosforik asit nereden tedarik edilir gibi tüm
soruların cevaplarını ASR Kimyadan bulabilirsiniz.